Czynnik kompozycji urbanistycznej cz. 2

Jednostki twórcze, reprezentujące ten czynnik, wyłaniają się w biegu historii i znikają, podobnie jak w dziejach innych nauk i sztuk. Nie ma sposobu wytworzenia go sztucznie, na zawołanie, w chwili potrzeby. Jest on emanacją twórczego ducha ludzkiego, nie podlegającą wysiłkom woli jednostki lub społeczeństwa.

Okresy, najbardziej odczuwające potrzebę jego harmonizującego współdziałania, są często pozbawione go w zupełności. Inne okresy, w których realne zamierzenia budowy miast nie są zbyt wielkie, ujawniają jego działanie w formie bogatej i wszechstronnej. Dla przykładu przytoczę dzieje rozwoju miasta w wieku XIX i XX w Europie i Ameryce. Są to czasy tak szybkiego i olbrzymiego rozrostu miast na obu kontynentach, jakie nigdy jeszcze się nie zdarzyły w historii ludzkości. Pole działania olbrzymie, możliwości materialne i finansowe niemal bezgraniczne. Stan techniki we wszystkich gałęziach, związanych z budową miasta, jest tak wysoki, że mógłby wypełnić wszelkie, choćby najdalej idące zadania i postulaty. Stan organizacji politycznej i gospodarczej państw obu kontynentów stworzył warunki jak najlepsze dla wielkich poczynań urbanistycznych.