Urbanistyka - Archiwum
Czynnik kompozycji urbanistycznej cz. 7
Łączy w sposób świadomy i harmonijny działanie wszystkich czynników urbanistycznych. Staje się typową konstrukcją miasta w basenie śródziemnomorskim. Daje podstawę planową licznym założeniom miejskim na terytoriach, objętych wpływami Aleksandra Wielkiego. Jest to główny typ urbanistyczny antycznego świata greckiego, wywierającego duży wpływ na wszystkie kompozycje czasów późniejszych. Typ „castrum romanum” – obozu warownego rzymskiego. Stanowi konstrukcję […]
Czynnik kompozycji urbanistycznej cz. 6
Czynnik kompozycji urbanistycznej działa w rożnych epokach kultury w sposób analogiczny — podporządkowuje bardzo nieraz rozbieżne wpływy innych czynników pewnej ogólnej idei konstrukcyjnej i z niej wysnuwa właściwą formę. Krystalizuje się on bądź jako indywidualny wynik twórczej pracy jednostki, bądź jako produkt pracy zbiorowej szeregu ludzi lub nawet pokoleń. W jednych epokach przeważa pierwszy objaw, […]
Czynnik kompozycji urbanistycznej cz. 5
W tym obrazie ujemnych wyników pracy wieku XIX mógłby ktoś wytknąć istnienie w miastach wielkich, szerokich i bogato wyposażonych ulic, kwietników, luksusowego oświetlenia elektrycznego kilku ulic i placów w śródmieściu itp. Niestety, są to w większości wypadków tylko błyszczące maski, poza którymi gnieździ się ta sama nędza mieszkań i ciemna duszność warsztatu pracy, jak i […]
Czynnik kompozycji urbanistycznej cz. 4
Brakowało twórczej myśli, koordynującej te czynniki i wyznaczającej im właściwe role, brakowało wielkich idei, wytyczający cli cele i ujmujących w cugle te podświadomie niemal i ślepo działające siły gospodarcze, społeczne i techniczne. Brakowało ludzi nudnych, w tym wypadku już nie budowniczych miast, ale budowniczych ludzkości. W tej ogólnej katastrofie, gdyż inaczej nazwać nie można powstania […]
Czynnik kompozycji urbanistycznej cz. 3
Administracja i organizacja gospodarcza i techniczna podejmują i wypełniają olbrzymie zadania w różnych dziedzinach życia. Oto tło warunków, sprzyjających w najwyższym stopniu, i zespół możliwości niemal bezgranicznych. Jakież są wyniki pracy setek milionów ludzi i rządów najpotężniejszych mocarstw świata, dających w ciągu stulecia maksimum swego wysiłku — wysiłku prawdziwie gigantycznego, nie spotykanego w dziejach ludzkości! […]
Czynnik kompozycji urbanistycznej cz. 2
Jednostki twórcze, reprezentujące ten czynnik, wyłaniają się w biegu historii i znikają, podobnie jak w dziejach innych nauk i sztuk. Nie ma sposobu wytworzenia go sztucznie, na zawołanie, w chwili potrzeby. Jest on emanacją twórczego ducha ludzkiego, nie podlegającą wysiłkom woli jednostki lub społeczeństwa. Okresy, najbardziej odczuwające potrzebę jego harmonizującego współdziałania, są często pozbawione go […]
Czynnik kompozycji urbanistycznej cz. 1
Równocześnie z pięcioma czynnikami urbanistycznymi, już wyżej omówionymi, działa czynnik natury odmiennej — czynnik świadomej twórczości. Obejmuje on całość konstrukcji i formy miasta, jakąkolwiek by była ich geneza. Opierając się na podstawach, wywnioskowanych z trwałych i konkretnych danych wszystkich wymienionych czynników i na całym aparacie życiowym miasta, tworzonym w dziedzinach przez czynniki te reprezentowanych, czynnik […]
Czynnik obyczajowo-prawny cz. 5
Powyższy szereg przykładów oddziaływania czynnika obyczajowego i prawnego na ustrój urbanistyczny w najbardziej różnych dziedzinach i z pobudek często wręcz obcych i dalekich zagadnieniom gospodarczym i technicznym, można by znacznie przedłużyć. Jednakże podkreślenie pewnych charakterystycznych momentów wpływów czynnika prawnego nastąpi na właściwym miejscu przy analizowaniu miast rożnych czasów. Tu ograniczymy się do podkreślenia objawu swoistego […]
Czynnik obyczajowo-prawny cz. 4
W czasach późniejszych ujęcie prawne różnych zagadnień, związanych ze wzrostem miast istniejących i zakładaniem nowych, postępuje dalej, a kierowane i interpretowane przez władzę państwową, staje ono często na usługi celów państwowych, politycznych i strategicznych. Tak np. walki religijne we Francji powodują wydanie przez kardynała Richelieu nakazu zniesienia wszelkich urządzeń warownych w licznych miastach francuskich. Skutek […]
Czynnik obyczajowo-prawny cz. 3
Władza państwowa coraz mocniej wkracza w gospodarkę miejską i ujawnia się w wydaniu ustaw i przepisów, dotyczących spraw miejskich. Wielokrotne pożary w miastach, budowanych z materiału drzewnego, wywołują ustawowy zakaz wznoszenia domów drewnianych. Niedogodności spływania wody z dachów na ulice, przy ustawianiu domów w kierunku podłużnym, powodują nakaz ustawiania domów stroną szczytową i odprowadzania wody […]