Orvieto – urbanistyka miasta cz. 9

Jeden z najznakomitszych kościołów gotyku włoskiego z końca XIII w. w swym układzie wewnętrznym, w kształtach zewnętrznych oraz w sytuacji nabiera znaczenia typu zespołu średniowiecznego w mieście włoskim. Katedra stoi na wolnym terenie rozdzielając go na trzy wnętrza o charakterze placów. Absyda tylko we wschodniej swej części przytyka do zabudowań pałacu biskupiego. Front i dwie elewacje boczne dominują nad trzema częściami placu. Układ kościoła i placu przed głównym wejściem łączy się organicznie z układem ulic, doprowadzających wiernych z wnętrza miasta. Na osi głównego portalu kościelnego leży ulica Maitani, idąca od placu przy kościele S. Francesco. Tworzy ona główny dostęp do katedry. Osiowy związek tej linii komunikacyjnej z główną częścią placu i portalem jest objawem bardzo znamiennym. Jest on prototypem urbanistycznej kompozycji osiowej, która rozkwitnie w czasach Renesansu i dojdzie do ostatecznych form rozwoju w Baroku. Związek taki zaobserwujemy w licznych założeniach średniowiecznych kościołów we Włoszech i we Francji. Potwierdzi on wagę, jaką przywiązywał budowniczy ówczesny do tego rodzaju pomimo, że umiał uzyskać doskonałą równowagę brył architektonicznych również na planach asymetrycznych i  nie wykazujących żadnej osi dominującej.