Ujęte w ustaloną formułę, stają się dobytkiem kultury epoki, skondensowaną mądrością lub choćby szablonem pewnej gałęzi życia; świadczą o wynikach prac i rozważań szeregu jednostek i pokoleń w pewnej określonej dziedzinie budowy miasta. Skrystalizowane tą drogą tradycje i obyczaje budowlane i administracyjne, wyrażone ostatecznie w formie prawa i przepisu, poczynają oddziaływać w sposób pozytywny na […]
W miarę rozwoju osiedli ludzkich, a w szczególności z chwilą powstawania i rozrostu miast, zaczynały się wyrabiać pewne obyczaje i tradycje w życiu społecznym mieszkańców miasta. Forma miasta, rozwijająca się na podstawach konstrukcji pod wpływem wymienionych wyżej czynników, staje się wiernym odbiciem życia społeczności miejskiej. To zbiorowe dzieło twórcze umysłu i ręki człowieka, jakim jest […]
Wszystkie te objawy wywołają znaczny wzrost ruchu śródmiejskiego i podmiejskiego. W sprzeczności z potrzebami warowności komunikacja będzie szukała terenów płaskich, dostępnych brzegów rzeki i morza, będzie unikała spadzistych wzgórz, skał, bagnisk i dziewiczych puszcz. Topografia obszaru miejskiego i jego najbliższych okolic, na równi z wybitnymi czynnikami gospodarczymi, jak targowiska, składnice, siedziby rzemiosła i przemysłu, ośrodki […]
Znaczenie pierwszorzędne, niezmienne, niezależne od biegu historii i rozwoju techniki, mają wielkie rzeki spławne i brzegi morza. Postęp wielkich cywilizacji we wszystkich epokach rozwoju na nich się opiera. Rozwój kultury krajów śródziemnomorskich w czasach antycznych, potęga imperium rzymskiego, rozwój nowożytnych narodów europejskich wiążą się bezpośrednio z układem wielkich linij komunikacyjnych morskich i rzecznych. Bieg Sekwany, […]
Ruch na tych liniach, wymiana towarów, transporty surowców i produktów, wytworzonych w warsztatach, odległych nieraz o setki i tysiące kilometrów, zasilały gospodarczo miasta przy nich położone. Odwrotnie, miasta te, koncentrując w sobie wytwórczość mniej lub więcej rozległych obszarów otaczających, wysyłały swoje transporty towarów, przyczyniając się ze swej strony do dalszego ożywienia ruchu. To wzajemne potęgowanie […]
Natomiast stoi on nieraz w sprzeczności z czynnikiem warowności, dla którego właśnie utrudnienie komunikacji jest sprawą wielkiego znaczenia. Warunki przyrodzone, a mianowicie sytuacja geograficzna miasta, stanowi podstawę, na której rozwijają się różnorodne potrzeby komunikacyjne. Od najdawniejszych czasów, nawet przy niskim poziomie cywilizacyjnym, istniały w Europie trakty o dużym znaczeniu handlowym i strategicznym. Połączenie brzegów śródziemnomorskich […]
Dalszym czynnikiem, współdziałającym z trzema poprzednimi, jest czynnik komunikacji. W pierwotnym niewielkim osiedlu o charakterze samowystarczalnym sprowadza się on do nikłych potrzeb ruchu pieszego w granicach osiedla i w otaczających polach uprawnych i łąkach. Ruch kołowy w tych warunkach wyraża się w bliskim transporcie produktów żywnościowych i materiałów budowlanych. Jednakże, przy niewielkim choćby rozwoju stanu […]
Z drugiej strony, czynnik gospodarczy, działający w kierunku rozwoju miasta, przyrostu i bogacenia się ludności, potęgowania wartości materialnych i kulturalnych w nim zawartych, sam wpływał na potrzebę obrony, na wzrastanie roli ekonomicznej i politycznej miasta w państwie i wysuwał miasto na czoło rozwoju kultury i cywilizacji państw Europy. Wojna światowa i bieg wypadków natury gospodarczej […]
Są one wyrazem zupełnie nowego ustroju obronnego, opartego na organizacji państwa, a nie samodzielnej gminy miejskiej, i wiążą się bezpośrednio z nowoczesną techniką wojenną, strategią i taktyką. Wymagają one ze względu na swój specyficzny charakter, wypełnienia w budowie miasta całego szeregu warunków, podobnie jak to się działo w ustroju urbanistycznym wieków ubiegłych. Zmienia się tylko […]
Mury te tworzą monumentalną podstawę architektoniczną, ponad którą piętrzą się większe bryły gmachów, wewnątrz miasta wzniesionych, jak kościoły, ratusz, spichrze, sukiennice itp. Bezpośrednio łączą się zwykle z murami i stanowią ich część podstawową zabudowania zamku, z wyjątkiem tych wypadków, gdy zamek stanowi całość odrębną, sąsiadującą z miastem, lecz nie tworzącą z nim jedności budowlanej. Przykład […]