Analiza miasta cz. 8

Postępująca organizacja polityczna Rzeczypospolitej, podobnie jak i innych krajów Europy, również jak rozwijająca się kultura i cywilizacja ludów, wzmaga potrzeby komunikacyjne miasta. Te dwa nowe czynniki – warowność i komunikacja – dążą z natury swej pod względem technicznym do niemal wręcz przeciwnych zasad w konstrukcji i formie miasta.

Postępujący rozwój i rozrost miasta średniowiecznego, potrzeby techniczne i administracyjne, handlowe itp. powodują ustalanie się pewnych obyczajów, tradycji  i ustaw. Powoli – często przy współdziałaniu czynników państwowych – wytwarzają się z tego skodyfikowane normy, będące ich skrystalizowaną formą prawną. Powstaje w ten sposób nowy czynnik urbanistyczny – prawny i obyczajowy, regulujący w wielu wypadkach sprawy budowlane, administracyjne, zdrowotne i wiele innych zagadnień w coraz bardziej skomplikowanym życiu organizmu miejskiego.

Prawo to powstaje wyłącznie na tle rodzimym w danym mieście, lub też zostaje przeniesione bardzo często przez czynniki państwowe w części lub nawet w całości z ośrodków i krajów bardziej dojrzałych w kulturze miejskiej. Tak np. w rozwoju miast w Polsce dużą rolę odegrało prawo zwane „magdeburskim” lub „chełmińskim”, przeniesione z Zachodu przez czynniki państwowe do organizmów miejskich już z dawna istniejących, lub też nowo zakładanych, i rozpowszechnione w licznych miastach polskich za Kazimierza Wielkiego.