Czynnik warowności cz. 1

Jednym z celów skupiania się ludności w miastach i organizowania życia społecznego była obrona przed niebezpieczeństwami, grożącymi z zewnątrz. Od najdawniejszych czasów, czy to u ludów o wysokim poziomie kultury, czy wśród prymitywnych plemion, będących zaledwie w zaczątkach organizacji społecznej, spostrzegamy znaczne wysiłki do ochrony życia i mienia. — Dążność ta wyraża się w różnych bardzo urządzeniach o zmiennej organizacji, konstrukcji i formie. Jedną z pierwszych form prowizorycznej obrony od niespodziewanej napaści dzikiego zwierza lub wroga jest wśród plemion pasterskich i koczowniczych pierścień wozów złączonych łańcuchami, a otaczający obozowisko. Dalej następuje najprostsza forma stała — rów i wał ziemny. Z postępem czasu, w miarę rozwoju środków ataku i obrony ta najprostsza konstrukcja przechodzi bardzo znaczną ewolucję Wznoszą się mury obronne, wzmacniane wieżami i bastionami, i urządzenia ochronne przy bramach miasta, krystalizują się ośrodki działań natury wojenne, zamki.