Czynnik warowności cz. 2

W marę rozrostu miast i ich zasobów gospodarczych, wzmaga się rola urządzeń warownych i po szeregu wieków przybiera te kształty, jakie cechują ustrój nowoczesnych państw europejskich, gdzie już nie tylko organizm miejski ale całość państwa jest traktowana jako jednolity ustrój warowny. Niesłychany rozwój techniki wojenne, w przeciągu kilku wieków stworzył ogromne pole rozwoju obwarowań miejskich i różnolitych urządzeń, tkwiących w organizmie urbanistycznym, a przeznaczonych dla celów militarnych. Wyszedłszy z murów średniowiecznego miasta warownego, bronionych lukiem i kuszą, a rozwiniętych na paruset metrach długości, stajemy dziś, po kilkuset latach, wobec milionowych miast, ufortyfikowanych olbrzymimi fortami w promieniu dziesiątków kilometrów i rozporządzających ciężką artylerią, strzelającą na odległość stu kilometrów oraz bronią lotniczo-gazową, dla której odległość już prawie nie istnieje. Ten niesamowity rozwój techniczny wywołał w konstrukcji i formie miasta kolejne a bardzo głębokie przemiany, wpływając na jego wielkość, układ i zabudowę wewnętrzną.